Amerykańskie Towarzystwo Gastroenterologiczne wydało obszerne oświadczenie, dotyczące roli probiotyków w leczeniu zaburzeń żołądkowo-jelitowych. Raport został przez wielu okrzyknięty i sprowadzony do błędnego wniosku: „Probiotyki nie działają!” Jednak żaden punkt raportu nie generalizował działania wszystkich dostępnych probiotyków i nie oświadczał jakoby bakterie probiotyczne w ogóle nie działały. Autorzy raportu podkreślają i nagłaśniają zupełnie inny, bardzo ważny problem – różną, czasem niestety skandaliczną jakość probiotyków i przeprowadzanych na nich badań.
W raporcie zostało mocno zaznaczone, że probiotyk probiotykowi nie jest równy: „…nie byliśmy w stanie ocenić żywotności każdego preparatu zgłoszonego w badaniach, ponieważ informacje te nie były rutynowo dostępne. Rozumiemy, że różni producenci stosują różne procesy, które mogą wpływać na faktyczną zawartość zastosowanego probiotyku” – przeczytamy w raporcie.
Co więcej, raport dotyczy przeglądu pod kątem tylko następujących schorzeń: choroby związane z Clostridioides difficile, choroba zapalna jelit, zespół jelita drażliwego, zakaźne zapalenie żołądka i jelit oraz martwicze zapalenie jelit. Jak podkreślają autorzy raportu: „Biorąc pod uwagę prawdopodobne różnice w genetyce gospodarza, diecie, warunkach sanitarnych i endemicznych enteropatogeny między Ameryką Północną a innymi regionami globalnymi, a także różne przyczyny ostrego zakaźnego zapalenia żołądka i jelit u dzieci, nie uważamy, że badania przeprowadzone w innych regionach można uogólnić na populację obsługiwaną przez AGA (przyp. red. Amerykańskie Towarzystwo Gastroenterologiczne)”. W raporcie zostało także przedstawione, że w przypadku wcześniaków (urodzonych przed 37 tygodniami), niemowląt o niskiej masie urodzeniowej (<2500 g), określone probiotyki mogą zapobiegać śmiertelności i martwiczemu zapaleniu jelit, skracać liczbę dni wymaganych do osiągnięcia pełnego karmienia i skracać czas hospitalizacji.
Probiotyki mają bezdyskusyjnie korzystny wpływ na organizm człowieka, jednak zdecydowanie jest potrzeba dalszych badań nad mechanizmami działania bakterii probiotycznych, przeprowadzania wiarygodnych i statystycznie istotnych badań klinicznych oraz weryfikacji jakości konkretnych preparatów probiotycznych, co także podkreślone jest w raporcie: „Mikrobiom jelitowy odgrywa ważną rolę w zdrowiu i chorobie przewodu pokarmowego, a probiotyki stanowią obiecujący sposób interwencji terapeutycznej. (…) Stwierdziliśmy, że istnieją znaczące luki w wiedzy w tym bardzo obiecującym i ważnym obszarze badań ze względu na znaczną niejednorodność badań i zmienność badanych szczepów probiotycznych”.
Jako firma zajmująca się produkcją probiotyków od lat podkreślamy, aby wybierać probiotyki produkowane przez doświadczone, dbające o jakość swoich produktów, regularnie badające aktywność bakterii probiotycznych i współpracujące z jednostkami naukowymi firmy oraz zwracać uwagę na formę proponowanych przez nie preparatów (forma płynna zawiera witalne i aktywne bakterie probiotyczne gotowe do natychmiastowego działania, a długotrwała, kaskadowa hodowla bakterii probiotycznych nie wymaga już dalszych procesów ich utrwalania). Należy zwrócić także uwagę, że badania, które są uwzględnione w analizowanym raporcie dotyczą w zdecydowanej większości probiotyków w formie liofilizowanej, ponieważ to one właśnie zalewają rynek, co także zostało podkreślone przez autorów raportu: „W ciągu ostatnich dwudziestu lat wzrosło uznanie i zainteresowanie rolą mikrobiomu jelitowego w zdrowiu przewodu pokarmowego. (…) Entuzjazm i popularność wśród probiotyków doprowadziły do powstania przemysłu o wartości wielu miliardów dolarów na całym świecie. (…) Branża jest w dużej mierze nieuregulowana, a marketing produktu jest często skierowany bezpośrednio do konsumentów bez dostarczania bezpośredniego i spójnego dowodu skuteczności”.
Poprosiliśmy także o odniesienie się do raportu Panią prof. UPP dr hab. Darię Szymanowską, która wydała swoją opinię na ten temat:
„Bardzo cieszą mnie raporty mobilizujące producentów do podwyższania lub utrzymywania jakości swoich probiotykow, a konsumentów do rozważnego doboru produktu. Tak jest też w tym przypadku. Autorzy raportu „AGA Clinical Practice Guidelines on the Role of Probiotics in the Management of Gastrointestinal Disorders” zwrócili uwagę na fakt, że zarówno badania nad probiotykami, jak i sam rynek probiotyczny wymagają weryfikacji.
Przebadałam (i nadal to robię) bardzo dużo różnych preparatów probiotycznych, różnych firm – zarówno polskich, jak i zagranicznych. Uzyskane przeze mnie wyniki nie napawają mnie optymizmem…
Jednak całym sercem jestem za polskimi producentami, którzy często rzetelnie (choć i tutaj są niestety wyjątki) przekazują wiedzę na temat produkowanych przez siebie preparatów probiotycznych. Rzetelni producenci analizują jakość swoich produktów nie tylko po ich wyprodukowaniu ale już w trakcie trwania procesu produkcyjnego, a także w czasie przechowywania gotowych produktów do momentu zakończenia terminu przydatności do spożycia. Nienaganny opis zamieszczony na etykiecie, zgodny ze stanem realnym produktu jak i spełniający wymagania związane z regulacjami prawnymi to kolejny atut. Niewiele jest polskich firm, które w swoim portfolio mają opublikowane wyniki badań związane nie tylko z podstawowymi wskaźnikami związanymi z jakością swoich produktów, ale także tych dotyczących ich funkcjonalności, jak wpływ trawienia in vitro (symulowane warunki panujące w przewodzie pokarmowym) na liczebność i żywotność drobnoustrojów probiotycznych, wpływ drobnoustrojów probiotycznych na składniki mikrobiomu jelitowego (w tych drobnoustroje pożądane i niepożądane), czy zdolność adhezji drobnoustrojów probiotycznych do komórek nabłonka jelita grubego, wykazana z wykorzystaniem linii komórkowych.”
Dlatego pamiętajmy: Należy zwracać uwagę przede wszystkim na jakość i biofunkcjonalność probiotyków, które przyjmujemy. Cieszymy się, że zaczyna się myśleć o jakości probiotyków i nie wrzuca się wszystkich preparatów probiotycznych do jednego worka.
Materiał źródłowy: https://www.gastrojournal.org/action/showPdf?pii=S0016-5085%2820%2934729-6
